З 4 снежня па 9 студзеня ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі (пам. 207) адкрыта тэматычная выстаўка “Годнасць і роўнасць – усім: Усеагульнай дэкларацыі праў чалавека 70 гадоў”, прысвечаная Дню праў чалавека і 70-годдзю прыняцця Усеагульнай дэкларацыі праў чалавека.

Дзень праў чалавека быў абвешчаны рашэннем Генеральнай асамблеі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый (рэзалюцыя 217 (III)) у 1950 годзе і штогод адзначаецца 10 снежня. Дата была выбрана не выпадкова – менавіта ў гэты дзень у 1948 годзе Генеральная асамблея ААН прыняла Усеагульную дэкларацыю праў чалавека.

Дэкларацыя была складзена ў Парыжы групай прадстаўнікоў розных краін пад кіраўніцтвам першай ледзі ЗША Элеаноры Рузвельт. У гэтым эпахальным дакуменце абвяшчаліся неад'емныя правы, уласцівыя кожнаму чалавеку, незалежна ад яго расы, колеру скуры, полу, мовы, рэлігіі, палітычных ці іншых перакананняў, нацыянальнага або сацыяльнага паходжання, маёмаснага, саслоўнага ці іншага становішча. Дэкларацыя была закліканая прадухіліць паўтарэнне жахлівых парушэнняў праў чалавека, учыненых падчас Другой сусветнай вайны. Замацаваныя ў ёй прынцыпы сёння не менш актуальныя, чым у 1948 годзе. Дэкларацыю пераводзяць часцей, чым любы іншы дакумент у свеце: яе тэкст існуе на больш як 500 мовах.

Дэкларацыя ўсталёўвае роўнасць і годнасць кожнага чалавека і прадугледжвае, што адным з асноўных абавязкаў кожнага ўрада з'яўляецца забеспячэнне для ўсіх людзей магчымасці карыстацца ўсімі сваімі неад'емнымі правамі і свабодамі.

Дэкларацыя і абавязкі па выкананні яе прынцыпаў, прынятыя дзяржавамі-ўдзельніцамі, дазволілі абараніць годнасць мільёнаў людзей і закласці асновы для стварэння больш справядлівага свету. Нягледзячы на тое, што парушэнні праў чалавека з прыняццем Усеагульнай дэкларацыі не спыніліся, яна дапамагла прадухіліць шматлікія парушэнні, забяспечыць правасуддзе ў дачыненні да неправамерных дзеянняў і ўмацаваць нацыянальныя і міжнародныя законы і гарантыі ў галіне праў чалавека. Тое, што Дэкларацыя вытрымала выпрабаванне часам, сведчыць аб нязменнай універсальнасці яе вечных каштоўнасцей – роўнасці, справядлівасці і чалавечай годнасці.

Хоць Дэкларацыя не з'яўляецца абавязковым да выканання дакументам, яна стала ядром усёй сістэмы ўніверсальных міжнародных актаў па правах чалавека, прынятых у рамках ААН, прававым арыенцірам і стандартам для дзясяткаў і сотняў рэгіянальных і двухбаковых міжнародных дагавораў, якія склалі ў сукупнасці разгалінаваную сістэму прынцыпаў і норм, што вызначаюць віды і змест праў і свабод чалавека. На яе аснове былі распрацаваны іншыя найважнейшыя міжнародныя дамовы. 16 снежня 1966 года Генеральнай асамблеяй ААН былі прыняты Міжнародны пакт аб эканамічных, сацыяльных і культурных правах і Міжнародны пакт аб грамадзянскіх і палітычных правах, якія ўступілі ў сілу ў 1976 годзе.

Прапанаваная чытачам выстаўка налічвае больш за 100 дакументаў. Большую частку экспазіцыі складаюць дакументы міжнародных арганізацый (ААН, ЮНЕСКА, Еўрапейскага саюза, Савета Еўропы і інш.) На рускай і англійскай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, брашуры, буклеты.

Экспазіцыя ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:

Правы чалавека: гісторыя, тэорыя, сучаснасць
Міжнародныя механізмы абароны грамадзянскіх, палітычных, сацыяльных, эканамічных і культурных праў чалавека. Усеагульная дэкларацыя праў чалавека
Правы жанчын і дзяцей
Правы бежанцаў і мігрантаў
Правы меншасцей і карэнных народаў
Ліквідацыя расавай дыскрымінацыі і апартэіду
Адукацыя ў галіне праў чалавека

Выстаўка будзе цікавая спецыялістам у галіне міжнароднага права, сусветнай палітыкі, міжнародных адносін і праў чалавека, а таксама студэнтам, магістрантам, выкладчыкам, палітычным і грамадскім дзеячам і ўсім, хто цікавіцца станам і рэалізацыяй праў чалавека ў сучасным свеце.

Карысныя спасылкі

Статутныя органы

Дагаворныя органы