26 мая 1926 г. было створана беларускае літаратурна-мастацкае аб’яднанне “Узвышша”, якое аказала істотны ўплыў на літаратурны працэс. Нацыянальная бібліятэка прапануе пазнаёміцца з дзейнасцю аб’яднання і яго асноўнымі творчымі дасягненнямі праз самую буйную калекцыю аўтарскіх твораў і іх лічбавых копій.
“Узвышша” праіснавала пяць гадоў. Назва звязана з вершам У. Дубоўкі “Не дзівіся”, у якім паэт заклікаў: “Прыспусціся ў даліну з узвышша, Каб узняцца ізноў, і – вышэй!”
Заснавалі аб’яднанне выбітныя майстры беларускага мастацтва – Кандрат Крапіва, Адам Бабарэка, Пятро Глебка, Уладзімір Дубоўка, Змятрок Бядуля, Васіль Шашалевіч і інш. Узначаліў аб’яднанне вядомы класік беларускай літаратуры Кузьма Чорны.
Удзельнікам “Узвышша” быў уласцівы прагрэсіўны, мадэрнісцкі погляд на беларускую літаратуру, што спрыяла развіццю яе жанраў, узбагачэнню мовы і стыляў, неардынарнасці мастацкіх твораў, а таксама літаратуразнаўчых i крытычных артыкулаў.
Значным дасягненнем аб’яднання было выданне беларускамоўнага часопіса “Узвышша”. З 1927 па 1931 год выйшла 44 нумары ў 39 кнігах. Жанравы рэпертуар часопіса ўключае паэзію, прозу, драматургію, крытычныя матэрыялы і публіцыстыку. Упершыню на яго старонках убачылі свет байка “Чорт” Кандрата Крапівы, раманы “Язэп Крушынскі” Змітрака Бядулі, “Сястра” Кузьмы Чорнага, “Запіскі Самсона Самасуя” Андрэя Мрыя і іншыя творы.
Гэта ўнікальнае выданне дэманструе беражлівае стаўленне да нацыянальнай культуры, роднай мовы, фальклору і літаратурнай класікі.
Запрашаем наведацца ў Нацыянальную бібліятэку Беларусі, дзе знаходзіцца пераважная частка арыгіналаў, а таксама матэрыялы, якія адсутнічаюць у іншых установах культуры нашай краіны.
Матэрыял пададзены аддзелам фарміравання электроннай бібліятэкі.
Чытайце таксама: ХХІ Узвышаўскія чытанні, прысвечаныя 95-годдзю з часу ўтварэння літаратурнага згуртавання “Узвышша”
