З 6 верасня па 14 кастрычніка ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі (пам. 207) адкрыта выстаўка “Адукацыя для ўсіх: праблемы, дасягненні, перспектывы”, прысвечаная Міжнароднаму дню распаўсюджвання пісьменнасці.
Гэтае свята было абвешчана на 14-й сесіі Генеральнай канферэнцыі ЮНЕСКА ў 1966 годзе (рэзалюцыя 1.441) і штогод адзначаецца 8 верасня. Дата абрана не выпадкова – менавіта ў гэты дзень у верасні 1965 года ў Тэгеране адкрылася Сусветная канферэнцыя міністраў адукацыі па ліквідацыі непісьменнасці, па рэкамендацыі якой і праводзіцца Міжнародны дзень распаўсюджвання пісьменнасці.
Гэты Дзень закліканы прыцягнуць увагу грамадскасці да праблем адукацыі і актывізаваць намаганні асобных краін і міжнароднай супольнасці, накіраваныя на распаўсюджванне пісьменнасці ва ўсім свеце.
Пісьменнасць з’яўляецца адной з самых неабходных умоў развіцця сучаснага грамадства, паколькі яна нясе ў сабе шматлікія перавагі, якія закранаюць гуманітарную, культурную, сацыяльную, палітычную і эканамічную сферы.
Пісьменнасць – гэта ключ да вызвалення патэнцыялу кожнага чалавека. Яна раскрывае здольнасць людзей абстрактна думаць і ствараць будучыню. Яна дазваляе эфектыўна пераадольваць адсталасць, беднасць і беспрацоўе. Распаўсюджванне пісьменнасці – гэта не толькі найпершая ўмова эканамічнага дабрабыту грамадства, але і надзейная аснова для яго ўстойлівага развіцця, дэмакратыі і прагрэсу.
Аднак пісьменнасць для ўсіх – дзяцей, моладзі і дарослых – яшчэ не да канца дасягнутая мэта. Нягледзячы на вялікі рост у ХХ стагоддзі колькасці пісьменных людзей у свеце (па ацэнках спецыялістаў гэта колькасць дасягнула 4 мільярдаў), барацьба з непісьменнасцю па-ранейшаму застаецца задачай велізарнага маштабу і складанасці. Дагэтуль вельмі многія дарослыя застаюцца непісьменнымі, а дзеці не наведваюць школы ў сілу адсутнасці такіх або па іншых сацыяльных ці фінансавых прычынах. Па даных ЮНЕСКА, у свеце налічваецца 793 мільёны непісьменных дарослых (з якіх дзве трэція – жанчыны), 67 мільёнаў дзяцей школьнага ўзросту не ахоплены нават пачатковай адукацыяй, 72 мільёны падлеткаў таксама не маюць магчымасці рэалізаваць сваё права на адукацыю.
Разглядаючы пісьменнасць як абавязковую ўмову эфектыўнага ўдзелу асобы ў жыцці грамадства і сродак, які дазваляе пашыраць правы і магчымасці людзей і абшчын у цэлым, Генеральная Асамблея ААН у 2002 годзе (рэзалюцыя № A/RES/56/116) абвясціла “Дзесяцігоддзе пісьменнасці Арганізацыі Аб’яднаных нацый”. У наступным годзе (рэзалюцыя № A/RES/57/166) яна зацвердзіла прадстаўлены Генеральным сакратаром ААН “План дзеянняў ААН для Дзесяцігоддзя пісьменнасці”.
Рэспубліка Беларусь уступіла ў XXI стагоддзе з развітой сістэмай адукацыі. Па ўзроўні пісьменнасці дарослага насельніцтва і моладзі, паказчыках паступлення дзяцей у пачатковую і сярэднюю школу, колькасці студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў наша краіна знаходзіцца на ўзроўні развітых краін Еўропы і Амерыкі. Паводле Даклада аб развіцці чалавека, Праграмы развіцця ААН, Беларусь апярэджвае ўсе краіны СНД па ўзроўні пісьменнасці дарослага насельніцтва (99,6 %), а таксама мае адзін з самых высокіх у свеце ўзровень пісьменнасці моладзі (99,8 %).
Прапанаваная чытачам выстаўка налічвае звыш 100 дакументаў на рускай, англійскай і нямецкай мовах. Гэта кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, брашуры, буклеты.
Экспазіцыя ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:
- Пісьменнасць і адукацыя для ўстойлівага развіцця. Дзесяцігоддзе пісьменнасці ААН. Дзесяцігоддзе ААН па адукацыі для ўстойлівага развіцця.
- Міжнародныя прававыя дакументы ў галіне адукацыі. Праграма ЮНЕСКА “Адукацыя для ўсіх”.
- Міжнароднае і рэгіянальнае супрацоўніцтва ў галіне адукацыі. Міжнародныя абмены.
- Ад пачатковай адукацыі да вышэйшай школы. Распаўсюджванне пісьменнасці і базавая адукацыя для дарослых.
- Сістэма адукацыі і яе ўдасканаленне ў Рэспубліцы Беларусь.
Выстаўка будзе цікавая спецыялістам у галіне адукацыі, выкладчыкам ВНУ і агульнаадукацыйных школ, студэнтам, а таксама ўсім, хто цікавіцца сучаснымі праблемамі развіцця адукацыі.
Карысныя спасылкі
- Рэзалюцыя № 1.441 14-й сесіі ЮНЕСКА
- Рэзалюцыя № A/RES/56/116
- Рэзалюцыя № A/RES/57/166
- Міжнародны дзень распаўсюджвання пісьменнасці
- Асноватворныя дакументы
- Пасланне Генеральнага дырэктара ЮНЕСКА
- Пасланне Генеральнага сакратара ААН
- Дзесяцігоддзе пісьменнасці ААН: адукацыя для ўсіх (2003–2012 гг.)
- Міжнародны план дзеянняў: ажыццяўленне рэзалюцыі 56/116 Генеральнай Асамблеі
- Дзейнасць ААН у галіне адукацыі
- Матэрыялы Сусветнага банка для навучэнцаў "А ці ведаеш ты?.."
- Адукацыя: матэрыялы Дзіцячага фонду ААН
- ААН працуе ў мэтах адукацыі
- Сусветны даклад па маніторынгу АДУ 2011 – Скрыты крызіс: узброеныя канфлікты і адукацыя
- Пісьменнасць – крыніца свабоды