З 30 мая па 10 ліпеня ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі (пам. 207) адкрыта тэматычная выстаўка “Дзеці маюць правы”, прысвечаная Міжнароднаму дню абароны дзяцей.
Гэты Дзень быў заснаваны рашэннем кангрэса Міжнароднай дэмакратычнай федэрацыі жанчын у лістападзе 1949 года і штогод, пачынаючы з 1950-га, адзначаецца 1 чэрвеня.
Асноўная мэта Міжнароднага дня абароны дзяцей – інфармаванне грамадства аб неабходнасці абароны правоў дзяцей на жыццё, свабоду думкі і рэлігіі, адукацыю, адпачынак і вольны час, абарона ад эксплуатацыі, фізічнага і псіхалагічнага насілля.
Дзеці – значная частка насельніцтва зямнога шара. Паводле афіцыйнай статыстыкі яны складаюць 20–25% насельніцтва ў кожнай краіне. У той жа час дзеці – самая безабаронная частка грамадства. Па статыстыцы Дзіцячага фонду ААН, больш за палову ўсіх дзяцей у сем’ях пакутуюць ад псіхалагічнага або фізічнага насілля, а кожнае дзясятае дзіця – ад агрэсіўных паводзін дарослых.
У дзяцей многіх краін няма элементарных умоў для нармальнага жыцця: яны галадаюць, жывуць у антысанітарных умовах, хварэюць, не маюць доступу да адукацыі, не могуць выказваць свайго меркавання.
Усведамляючы ўсю значнасць праблемы, у 1946 годзе пад эгідай ААН быў створаны Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ) – вядучая міжнародная арганізацыя, якая абараняе правы дзяцей ва ўсім свеце. У 1959 годзе Генеральная Асамблея ААН прыняла Дэкларацыю праў дзіцяці, а ў 1989-м – Канвенцыю аб правах дзіцяці. У дакументы ўвайшлі артыкулы, якія заклікаюць бацькоў, дзяржаўныя органы, мясцовыя ўлады, урады і няўрадавыя арганізацыі прызнаць выкладзеныя ў іх правы і свабоды дзяцей і імкнуцца да іх выканання.
У маі 2002 года была склікана Спецыяльная сесія Генеральнай Асамблеі ААН па становішчы дзяцей. На гэтай сесіі ўпершыню ў склад афіцыйных дэлегацый ўваходзілі дзеці. Галоўным вынікам форуму стала афіцыйнае прыняцце 180 дзяржавамі выніковага дакумента – Дэкларацыі і Плана дзеянняў “Свет, прыдатны для жыцця дзяцей”. Дакумент уключаў 21 пэўную мэту з упорам на чатыры галоўныя прыярытэты: садзейнічанне здароваму ладу жыцця; садзейнічанне забеспячэнню якаснай адукацыі; абарона дзяцей ад жорсткага абыходжання, эксплуатацыі і насілля; барацьба з ВІЧ/СНІДам.
У Рэспубліцы Беларусь ахова дзяцінства, абарона праў і інтарэсаў дзяцей – адзін з прыярытэтных напрамкаў дзейнасці дзяржавы. Рэалізацыя сацыяльнай палітыкі, накіраванай на забеспячэнне годнага дзяцінства, – неабходная ўмова ўстойлівага развіцця дзяржавы як на сучасным этапе, так і ў доўгатэрміновай перспектыве.
У нашай краіне створана Нацыянальная камісія па правах дзіцяці, якая ажыццяўляе кантроль над выкананнем праў і законных інтарэсаў дзяцей, рэалізаваны чатыры Прэзідэнцкія праграмы “Дзеці Беларусі”, зацверджаны Нацыянальны план дзеянняў па паляпшэнні становішча дзяцей і ахове іх праў на 2012-2016 гады.
Правы і законныя інтарэсы маленькіх грамадзян Беларусі замацаваны ў Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, Кодэксе Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям’і, Законе Рэспублікі Беларусь “Аб правах дзіцяці” і ў іншых заканадаўчых і нарматыўных прававых актах. З гэтымі дакументамі можна азнаёміцца на прапанаванай выстаўцы.
У экспазіцыі таксама прадстаўлена больш за 100 дакументаў міжнародных арганізацый (ААН, ЮНІСЕФ, Савета Еўропы, Еўрапейскага саюза і інш.) на рускай і англійскай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, брашуры, буклеты.
Выстаўка складаецца з наступных раздзелаў:
- Міжнародныя прававыя дакументы па абароне праў дзіцяці
- Дзейнасць ЮНІСЕФ
- Абарона праў і інтарэсаў дзяцей у Рэспубліцы Беларусь
- Садзейнічанне здароваму ладу жыцця дзяцей
- Забеспячэнне якаснай адукацыі для кожнага дзіцяці
- Абарона дзяцей ад жорсткага абыходжання, эксплуатацыі і насілля
Выстаўка будзе карысная для педагогаў, юрыстаў, сацыёлагаў, работнікаў сферы адукацыі, аховы здароўя і культуры, а таксама для ўсіх, хто не абыякавы да будучыні нашых дзяцей.
Карысныя спасылкі
- Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ)
- ЮНІСЕФ (афіцыйны сайт)
- ЮНІСЕФ у Беларусі
- Камітэт па правах дзіцяці
- Міжнародная праграма па скасаваннi дзіцячай працы
- Здароўе дзяцей
- Жорсткае абыходжанне з дзецьмі
Дакументы
- Дэкларацыя ўдзельнікаў урачыстага пленарнага пасяджэння высокага ўзроўню, прысвечанага разгляду наступных мер па выкананні рашэнняў спецыяльнай сесіі па становішчы дзяцей (13 снежня 2007 г.)
- Кіруючыя прынцыпы, якія датычацца правасуддзя ў пытаннях, звязаных з удзелам дзяцей – ахвяр і сведак злачынстваў (22 ліпеня 2005 г.)
- Дэкларацыя і план дзеянняў “Свет, прыдатны для жыцця дзяцей” (10 мая 2002 г.)
- Факультатыўны пратакол да Канвенцыі аб правах дзіцяці, які датычыцца ўдзелу дзяцей ва ўзброеных канфліктах (25 мая 2000 г.)
- Факультатыўны пратакол да Канвенцыі аб правах дзіцяці, які датычыцца гандлю дзецьмі, дзіцячай прастытуцыі і дзіцячай парнаграфіі (25 мая 2000 г.)
- Канвенцыя аб забароне і неадкладных мерах па выкараненні найгоршых формаў дзіцячай працы (Канвенцыя 182, 1 чэрвеня 1999 г.)
- Правілы ААН, якія датычацца абароны непаўналетніх, пазбаўленых свабоды (14 снежня 1990 г.)
- Канвенцыя аб правах дзіцяці (20 лістапада 1989 г.) (29 лістапада 1985 г.)
- Дэкларацыя праў дзіцяці (20 лістапада 1959 г.)