З 28 жніўня па 29 кастрычніка ў зале прававой інфармацыі (пам. 207b) адкрыта тэматычная выстаўка “Канстытуцыя Францыі – вытокі станаўлення і сучаснасць”, прысвечаная 60-годдзю прыняцця Канстытуцыі V Французскай Рэспублікі.
Францыя ўнесла асаблівы ўклад у развіццё канстытуцыйна-прававой тэорыі і практыкі. З часу Вялікай буржуазнай рэвалюцыі 1789 года ў рэспубліцы было прынята 17 канстытуцый і канстытуцыйных хартый. Канстытуцыя 1958 года, прынятая на рэферэндуме, заснавала Пятую Рэспубліку ў Францыі, заклала асновы новай арганізацыі вышэйшых органаў дзяржаўнай улады, якая атрымала ў літаратуры назву паўпрэзідэнцкай (змешанай) формы праўлення.
Упершыню ў французскай рэспубліканскай гісторыі канстытуцыйны тэкст не распрацоўваўся ўстаноўчым сходам. Законам ад 1 чэрвеня 1958 года яго падрыхтоўка была дэлегавана папулярнаму палітыку – генералу Шарлю дэ Голю.
Дзеючая Канстытуцыя ўключае ў сябе тры акты: Канстытуцыю 1958 года, Дэкларацыю праў чалавека і грамадзяніна 1789 года і Прэамбулу Канстытуцыі 1946 года.
Канстытуцыя 1958 года складаецца з кароткай прэамбулы і 15 раздзелаў, разбітых на 93 артыкулы. У ёй адсутнічае звычайная для сучасных актаў глава аб правах і свабодах грамадзян. Прэамбула абмяжоўваецца адсылкай да Дэкларацыі праў чалавека і грамадзяніна 1789 года і Прэамбулы Канстытуцыі 1946 года, якая ў гэтай частцы з юрыдычнага пункту гледжання застаецца ў сіле. На працягу амаль 10 гадоў пасля таго, як ваціравалі Канстытуцыю, у судах Францыі не было адзінага меркавання аб юрыдычнай сіле ДПЧГ і Прэамбулы Канстытуцыі 1946 года. Толькі праз дзесяцігоддзі (у 1970 годзе) і Канстытуцыйны, і Дзяржаўны Савет прыйшлі да меркавання, што нормы гэтых дакументаў – складаная частка дзеючага права. Суды павінны выкарыстоўваць іх пры разглядзе канкрэтных спраў.
Канстытуцыя 1958 года вызначыла асноўныя параметры дзяржавы, устанавіўшы, што Францыя з’яўляецца непадзельнай, свецкай, дэмакратычнай і сацыяльнай рэспублікай. Прынцып рэспублікі – “Праўленне народа, па волі народа і для народа” (арт. 2).
У вярхоўны закон французскай прававой сістэмы з моманту яго апублікавання былі ўнесены змены 24 разы альбо заканадаўча, альбо парламентам у Кангрэсе, альбо непасрэдна народным рэферэндумам. 21 ліпеня 2008 года французскі парламент з перавагай усяго ў адзін голас ухваліў прапанову прэзідэнта Нікаля Сарказі аб унясенні ў тэкст Асноўнага закона шэрагу паправак. У прыватнасці, яны прадугледжвалі абмежаванне тэрміну прэзідэнцкай улады (не больш за два 5-гадовыя тэрміны запар).
У цяперашні час Канстытуцыя складаецца з 16 раздзелаў, 104 артыкулаў (у тым ліку часовых) і Прэамбулы.
Выстаўка адрасуецца студэнтам, аспірантам, выкладчыкам юрыдычных ВНУ, спецыялістаў у галіне канстытуцыйнага і міжнароднага права, палітолагам, а таксама ўсім, хто цікавіцца палітыка-прававым жыццём замежных краін.
Экспазіцыя налічвае каля 80 дакументаў – кніг, брашур, перыядычных выданняў, аўтарэфератаў дысертацый.
Выстаўка ўключае наступныя тэматычныя раздзелы:
- Гісторыя развіцця французскіх канстытуцый і іх інстытутаў
- Канстытуцыя Пятай Французскай Рэспублікі: прыняцце і рэфармаванне
- Асаблівасці канстытуцыйнага права і канстытуцыйнага кантролю ў Францыі
- Прэзідэнцкая ўлада Францыі
- Парламент Французскай Рэспублікі
- Французская судовая сістэма
- Закон і праватворчасць у Францыі
Час работы выстаўкі адпавядае рэжыму работы бібліятэкі.
Уваход – па чытацкім білеце або білеце сацыякультурнага цэнтра бібліятэкі.
