З 14 лістапада па 4 снежня ў аддзеле абслугоўвання афіцыйнымі дакументамі (пам. 207) ладзіцца тэматычная выстаўка “Правы дзіцяці ў дарослым свеце”, прысвечаная Сусветнаму дню дзіцяці.
Гэты Дзень быў заснаваны ў 1954 годзе рашэннем Генеральнай Асамблеі ААН (рэзалюцыя 836 (IX)) і штогод святкуецца 20 лістапада. Ён задумваўся не проста як свята, але і як дзень, які дапаможа звярнуць увагу грамадскасці на праблемы і цяжкасці, што акружаюць дзяцей у сучасным грамадстве. Сусветны дзень дзіцяці – гэта, перш за ўсё, напамін дарослым пра неабходнасць захавання праў дзяцей на жыццё, свабоду думкі і рэлігіі, адукацыю, адпачынак і вольны час, абарону ад фізічнага і псіхалагічнага насілля. Палітыка дзяржаў павінна пастаянна быць накіраваная на забеспячэнне матэрыяльнага і маральнага дабрабыту дзяцей ва ўсім свеце. Ім неабходны нармальныя ўмовы для дзяцінства і паўнавартаснага развіцця. За нашымі дзецьмі – наша будучыня, што мы дадзім ім сёння, тое атрымаем ад іх заўтра. Таму менавіта мы, дарослыя, павінны даць дзецям магчымасць расці здаровымі і шчаслівымі, акружанымі любоўю і клопатам, каб у далейшым стаць годнымі людзьмі, якія зробяць наш свет яшчэ лепшым.
Дата 20 лістапада для правядзення Сусветнага дня дзіцяці была абрана краінамі – удзельніцамі ААН невыпадкова. Менавіта ў гэты дзень у 1959 годзе Генеральная Асамблея прыняла Дэкларацыю праў дзіцяці. Дакумент аб’яднаў 10 асноватворных прынцыпаў і абвясціў сваёй канчатковай мэтай “забяспечыць дзецям шчаслівае дзяцінства”. Для дасягнення гэтай мэты ён заклікае “бацькоў... добраахвотныя арганізацыі, мясцовыя ўлады і нацыянальныя ўрады” захоўваць правы дзяцей, праводзячы ў жыццё адпаведныя заканадаўчыя і іншыя меры. Праз трыццаць гадоў, у 1989 годзе, у гэты ж дзень была прынята Канвенцыя аб правах дзіцяці. Палажэнні Канвенцыі зводзяцца да чатырох асноўных патрабаванняў, якія павінны забяспечыць правы дзяцей: выжыванне, развіццё, абарона і забеспячэнне актыўнага ўдзелу ў жыцці грамадства. Галоўны прынцып, абвешчаны Канвенцыяй, – прызнанне дзіцяці паўнавартаснай і паўнапраўнай асобай.
Гэтыя міжнародныя прававыя дакументы вызначылі правы дзяцей на адукацыю, ахову здароўя, карыстанне дасягненнямі культуры, а таксама на поўнае развіццё сваіх магчымасцей ва ўмовах, свабодных ад голаду і галечы, жорсткасці і эксплуатацыі.
Дзеці складаюць прыкладна 20–25 % насельніцтва ў кожнай краіне. Яны з’яўляюцца самымі неабароненымі людзьмі на планеце, таму маюць патрэбу ў пастаянным клопаце і абароне. У шматлікіх краінах свету ў дзяцей няма элементарных умоў для нармальнага жыцця, яны галадаюць, хварэюць, жывуць у антысанітарных умовах, схільныя да хвароб, не маюць доступу да адукацыі, не могуць выказваць сваё меркаванні. У свеце, не дажыўшы да пяцігадовага ўзросту, штогод паміраюць каля адзінаццаці мільёнаў дзяцей, многія набываюць пажыццёвыя калецтвы, становяцца разумова адсталымі. Самае страшнае ў гэтай сітуацыі тое, што гэтыя маркотныя наступствы часта з’яўляюцца вынікам беднасці, насілля, дыскрымінацыі, часам да смерці прыводзяць нават самыя простыя захворванні, якія лёгка і хутка лечацца ў развітых краінах, але ў краінах трэцяга свету яны становяцца смяротна небяспечнымі.
З усведамленнем усёй значнасці праблемы ў 1946 годзе пад эгідай ААН быў створаны Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ) – вядучая міжнародная арганізацыя, якая абараняе правы дзяцей ва ўсім свеце. ЮНІСЕФ ажыццяўляе праграмы, накіраваныя на захаванне здароўя і паўнавартаснае развіццё кожнага дзіцяці, змагаецца супраць дыскрымінацыі, праводзіць дабрачынныя акцыі і інфармацыйныя кампаніі, дапамагае дзецям і сем’ям, якія сталі ахвярамі надзвычайных сітуацый і прыродных катаклізмаў.
У экспазіцыі прадстаўлена звыш 100 дакументаў на рускай і англійскай мовах: кнігі, перыядычныя выданні, мімеаграфаваныя матэрыялы ААН, брашуры, буклеты.
Выстаўка складаецца з наступных раздзелаў:
- Нацыянальныя і міжнародныя прававыя дакументы па абароне праў дзіцяці.
- Дзейнасць ЮНІСЕФ.
- Абарона праў і інтарэсаў дзяцей у Рэспубліцы Беларусь.
- Садзейнічанне здароваму ладу жыцця дзяцей.
- Забеспячэнне якаснай адукацыі для кожнага дзіцяці.
- Абарона дзяцей ад жорсткага абыходжання, эксплуатацыі і насілля.
Выстаўка прызначана для педагогаў, юрыстаў, сацыёлагаў, работнікаў сферы адукацыі, аховы здароўя і культуры, а таксама для ўсіх, хто не раўнадушны да будучыні нашых дзяцей.
Кантактны тэлефон: (8 017) 293 27 34.
Карысныя спасылкі:
- Сусветны дзень дзіцяці
- Дзіцячы фонд ААН (ЮНІСЕФ)
- Камітэт па правах дзіцяці*
- Міжнародная праграма па скасаванні дзіцячай працы*
- Развіццё дзяцей
- Здароўе дзяцей
- Жорсткае абыходжанне з дзецьмі
- Дапамога дзецям
- Мэта 2 ЦРТ: Забеспячэнне ўсеагульнай пачатковай адукацыі
- Мэта 4 ЦРТ: Скарачэнне дзіцячай смяротнасці
- 20-я гадавіна Канвенцыі аб правах дзіцяці (8–9 кастрычніка 2009 года)*
- Спецыяльная сесія Генеральнай Асамблеі ААН па становішчы дзяцей (Нью-Ёрк, 8–10 мая 2002 года)
- Сусветная сустрэча на вышэйшым узроўні ў інтарэсах дзяцей (Нью-Ёрк, 29–30 верасня 1990 года)
- ААН працуе ў інтарэсах дзяцей
- Забяспечым будучыню, выступаючы ў абарону дзяцей
- Правы дзяцей
- Дзеці і ўзброеныя канфлікты
Дакументы
- Дэкларацыя ўдзельнікаў урачыстага пленарнага пасяджэння высокага ўзроўню, прысвечанага разгляду наступных мер па выканані рашэнняў спецыяльнай сесіі па становішчы дзяцей (13 снежня 2007 года)
- Кіруючыя прынцыпы, якія датычацца правасуддзя па пытаннях, звязаных з удзелам дзяцей-ахвяр і сведкаў злачынстваў (22 ліпеня 2005 года)
- Дэкларацыя і план дзеянняў – «Свет, прыдатны для жыцця дзяцей» (10 мая 2002 года)
- Факультатыўны пратакол да Канвенцыі аб правах дзіцяці, які датычыцца ўдзелу дзяцей ва ўзброеных канфліктах (25 мая 2000 года)
- Факультатыўны пратакол да Канвенцыі аб правах дзіцяці, які датычыцца гандлю дзецьмі, дзіцячай прастытуцыі і дзіцячай парнаграфіі (25 мая 2000 года)
- Канвенцыя аб забароне і тэрміновых мерах па выкараненні найгоршых форм дзіцячай працы (Канвенцыя 182, 1 чэрвеня 1999 года)
- Правілы ААН, якія датычацца абароны непаўналетніх, пазбаўленых свабоды (14 снежня 1990 года)
- Канвенцыя аб правах дзіцяці (20 лістапада 1989 года)
- Дэкларацыя аб сацыяльных і прававых прынцыпах, якія датычацца абароны і дабрабыту дзяцей, асабліва пры перадачы дзяцей на выхаванне і іх усынаўленні на нацыянальным і міжнародным узроўнях (3 снежня 1986 года)
- Мінімальныя стандартныя правілы ААН, якія датычацца выканання правасуддзя ў адносінах да непаўналетніх (“Пекінскія правілы”) (29 лістапада 1985 года)
- Канвенцыя аб мінімальным узросце (Канвенцыя 138, 26 чэрвеня 1973 года)
- Дэкларацыя праў дзіцяці (20 лістапада 1959 года)