У экспазіцыі новай выставы "Не ідзі па глебцы, а ідзі па броўцы!...", якая 20 студзеня адкрылася ў Літаратурным музеі Петруся Броўкі, можна заўважыць фотаздымак 1968 года. На ім Кандрат Крапіва, Пятро Глебка і Пятрусь Броўка шпацыруюць па пасёлку ў Ждановічах, які ў народзе насіў назву Пісьменніцкія дачы. Але сябры прыдумалі яшчэ адну назву, якая аб’ядноўвала менавіта іх лецішчы – Канпетры.
Разгадаць рэбус даволі проста: першы склад утварыўся ад імя Кандрата Крапівы, другі – ад імёнаў Глебкі і Броўкі. Аб іншых цікавых фактах з біяграфій класікаў арганізатары распавялі падчас адкрыцця выставы.
Навуковы супрацоўнік аддзела рэдкіх кніг і рукапісаў Цэнтральнай навуковай бібліятэкі НАН Беларусі Віктар Свякла падзяліўся такой гісторыяй:
– Хтосьці ўспамінаў, што апошняй кнігай, якую трымаў у сваіх руках Пятро Глебка, была кніга пад назвай "Гаючыя якасці пчалінага мёду": ён настолькі цікавіўся гэтай тэмай, што займаўся пчалярствам, меў на сваім дачным участку пчальнік. Перад смерцю Глебка спадзяваўся, што на некаторы час мёд працягне яго жыццё. Калі мы выдалі каталог кніг з бібліятэкі паэта, мяне зацікавала пытанне, ці існуе гэтая кніжка? Аказалася, што яе няма. Я вырашыў, што, магчыма, хтосьці проста прыдумаў такую цікавую легенду. Але кніга знайшлася: праз некалькі гадоў адна са сваячак Глебкі прынесла нам каля пяці кніг на тэму пчалярства, яны захоўваліся не ў кватэры класіка, а менавіта на яго лецішчы.
Біяграфічныя і творчыя звесткі аб Петрусю Броўку крытык і літаратуразнаўца Лукаш Бэндэ збіраў скрупулёзна. Да гэтага часу невядома галоўная прычына: ці Бэндэ цікавіўся творчасцю паэта, ці планаваў выкарыстаць даныя ў іншых мэтах. Але ўсё скончылася тым, што напрыканцы 1940-х гадоў Бэндэ напісаў цэлую манаграфію, прысвечаную Броўку. Аб гэтым падчас адкрыцця выставы распавяла вядучы архівіст аддзела інфармацыі, публікацыі і выкарыстання дакументаў БДАМЛІМ Наталля Мізон:
– У архіве Бэндэ не так ярка прадстаўлены Пятро Глебка. Адзінае, што ўзгадваецца ў архіве – верш-эпітафія 1933-га года пад назвай "Новы Ойча наш". Для мяне пакуль загадка, чаму менавіта гэты верш там прысутнічае. Больш Глебка прадстаўлены ў звестках, якія сабраў Адам Бабарэка.
У экспазіцыю выставы ўвайшлі дакументы, якія сталі сведкамі і пацверджаннямі доўгага сяброўства. Гэта і больш асабістыя рэчы: бутэлька напоя "Есентукі", якая была набыта сябрамі падчас вандроўкі, попельніца – яна заўсёды стаяла на стале падчас сумеснай работы класікаў, а таксама фотаздымкі са сваякамі і сябрамі. Ёсць і вялікая колькасць афіцыйных дакументаў: лісты, зборнікі "Маладняка" і "Узвышша", кнігі з аўтарскімі подпісамі, якія Глебка і Броўка дарылі адзін аднаму.
Арганізатары выставы "Не ідзі па глебцы, а ідзі па броўцы!..." абяцаюць, што ў іх засталося яшчэ шмат гісторый аб сяброўстве вядомых беларускіх творцаў. Каб бліжэй пазнаёміцца з біяграфіямі класікаў, прыходзьце ў Літаратурны музей Петруся Броўкі.
Наведаць выставу можна да 25 чэрвеня.
Аўтар публікацыі: Арына Карповіч.
Фота Лізаветы Голад, а таксама з сайта Літаратурнага музея Петруся Броўкі.
Крыніца: Звязда
