Творца дасканаласці

Кніжна-ілюстрацыйная выстава “Творца дасканаласці”, прысвечаная 540-годдзю з дня нараджэння італьянскага жывапісца, малявальшчыка, архітэктара, выдатнага майстра эпохі Высокага Адраджэння Рафаэля Санці (1483–1520), праходзіць з 24 сакавіка па 2 мая ў зале дакументаў па мастацтве (пам. 306).

“Рафаэль был счастливым художником. Он работал много и напряженно, но никогда творчество не было для него горькой мукой, никогда не стремился он в своем искусстве к недосягаемой цели <…> Это прирожденное чувство меры, это естественное тяготение к гармонии получило в его творчестве свое полное и потому счастливое осуществление”, – пісаў пра мастака мастацтвазнаўца Віктар Грашчанкаў.

Пражыўшы ўсяго 37 гадоў, Рафаэль Санці пакінуў грандыёзную спадчыну: галерэю Мадоннаў, партрэты, малюнкі, архітэктурныя працы, шэдэўры манументальнага мастацтва – станцы і лоджыі ў Ватыканскім палацы... Багацце, прызнанне і слава прыйшлі да мастака яшчэ пры жыцці, а яго мяккі і спагадлівы нораў, сціпласць і дабрыня, вытанчанасць і бездакорныя манеры набылі павагу сучаснікаў. Ужо на працягу пяці стагоддзяў спрэчка аб Рафаэлю не змаўкае: адны ўзносяць яго, лічачы творцам вечнай прыгажосці, іншыя ж не прымаюць за далёкі ад рэальнага жыцця акадэмізм. Нягледзячы на гэта, яго творы застаюцца ўвасабленнем самага светлага і ўзнёслага ўяўлення пра чалавека, яго фізічную і духоўную дасканаласць.

Выстава раскрывае разнастайнасць таленту Рафаэля ў розныя перыяды творчасці – умбрыйскі, фларэнтыйскі і заключны рымскі перыяд, падчас якога мастак дасягнуў найвышэйшага росквіту майстэрства. Экспазіцыя з фондаў Нацыянальнай бібліятэкі прадстаўляе рэпрадукцыі сусветна вядомых “рафаэлеўскіх” Мадоннаў, якія ўвасабляюць ідэальны вобраз Багародзіцы: пяшчотная “Мадонна Канестабіле”, летуценна-лірычная “Мадонна Грандука”, незвычайная, у вобразе сялянкі “Мадонна дэла Седыя”, вяршыня творчасці – “Сіксцінская Мадонна”, алтарны абраз, створаны для бенедыктынскага манастыра Святога Сікста. Выбітны партрэтыст, мастак пакінуў вялікую спадчыну ў гэтым жанры, частка з якога прадстаўлена на выставе. Варта ўбачыць рэпрадукцыю вядомага аўтапартрэта ва ўзросце 23-х гадоў, а таксама “Даму з аднарогам”, “Партрэт кардынала”, “Партрэт папы Льва Х”, “Партрэт Бальдасарэ Кастыльёне”, які паўплываў на далейшае развіццё сусветнага партрэтнага жывапісу.

На працягу пяці стагоддзяў уяўленне гледачоў дзівяць велічныя станцы Рафаэля (ад італ. stanza – памяшканне, пакой) – роспісы пакояў Ватыканскага палаца, створаныя мастаком па заказе папы Юлія ІІ, унікальны твор мастацтва Высокага Адраджэння, які прадстаўляе цудоўны сінтэз жывапісу і архітэктуры. Выстава дэманструе ў альбомах рэпрадукцый асобныя выявы знакамітых роспісаў, сярод якіх “Афінская школа”, “Парнас”, “Правасуддзе” і іншыя. Экспазіцыя таксама дазваляе ацаніць талент Рафаэля-архітэктара, якога лічаць адным са значных дойлідаў Італіі.

Дапаўняюць выставу шматлікія даследаванні творчасці Рафаэля, пачынаючы з выданняў 1835 года да нашых дзён: працы аўтарытэтных мастацтвазнаўцаў Г. Вёльфліна, М. Лебядзянскага, В. Грашчанкава, С. Стама, Н. Эліясберг, П. дэ Векі. Асаблівай увагі заслугоўваюць унікальныя рарытэтныя выданні: даследаванне французскага архітэктара і гісторыка мастацтва А. Катрмер-дэ-Кенсі “Histoire de la vie et des ouvrages de Raphaël” (1835), поўная біяграфія мастака ў кнізе рускага мастацтвазнаўцы, вандроўцы і лекара А. Вышаслаўцава “Рафаэль” (1894), кніга “Празднование памяти Рафаэля в С.-Петербурге 28 марта 1883 г.” (1883), знакамітыя “Жизнеописания…” Дж. Вазары ў перавыданнях. Зацікавіць чытача і мастацкая літаратура, аповесці і біяграфічныя раманы, якія дапамогуць зразумець асобу Рафаэля і прыадчыніць дзверы ў свет яго мастацтва.

Тэлефон для даведак: (8 017) 293 27 53.