У гэтым годзе адзначаецца 205-годдзе з дня нараджэння сусветна вядомага кампазітара, нашага славутага земляка Станіслава Манюшкі (1819–1872). Да гэтай даты Нацыянальная бібліятэка Беларусі папаўняе новымі матэрыяламі ўжо дзеючы віртуальны праект “Станіслаў Манюшка. Музычны рамантык з Міншчыны”, створаны ў 2019 годзе.
Пяць гадоў таму знакавы 200-гадовы юбілей кампазітара быў уключаны ў Спіс памятных дат ЮНЕСКА і шырока святкаваўся сусветнай і беларускай культурнай грамадскасцю. Зараз, набліжаючыся да чарговага юбілею, які будзе адзначацца 5 мая 2024 года, мы рады паведаміць нашым чытачам і карыстальнікам пра ўнікальныя дакументы, якія хутка стануць даступнымі для шырокай аўдыторыі ў згаданым віртуальным праекце.
Сёлета бібліятэка наладзіла плённае супрацоўніцтва з архівам Нацыянальнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета Рэспублікі Беларусь (далей – Вялікі тэатр Беларусі), супрацоўнікі якога перадалі каштоўныя матэрыялы пра кампазітара, захаваныя ў архіўных фондах. Сярод дакументаў – афішы опер Станіслава Манюшкі “Галька” і “Страшны двор”, а таксама сцэны з пастановак гэтых выбітных твораў кампазітара, якія некалі былі прадстаўлены беларускай публіцы на сцэне Вялікага тэатра Беларусі.
Афішы опер “Галька” і “Страшны двор”. З архіва Вялікага тэатра Беларусі
Так, захаваліся звесткі, што самая вядомая опера кампазітара “Галька” (1847) упершыню прайшла ў Мінску яшчэ ў 1856 годзе. У 1975 годзе гледачы пабачылі славутую “Гальку” ўжо на сцэне Беларускага дзяржаўнага Вялікага тэатра оперы і балета. Твор прагучаў у выкананні запрошаных з Польшчы салістаў Халіны Раманоўска і Баляслава Паўлюса ў пастаноўцы рэжысёра з Вроцлава Баляслава Янкоўскага. Прыемна, што за дырыжорскім пультам стаяў выхаванец Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі (цяпер – Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі) Леў Лях, які ў гэтым спектаклі дасягнуў высокай музычнай дакладнасці і зладжанасці выканання.
З архіва Вялікага тэатра Беларусі
Каля 90 гадоў чакала сцэнічнага ўвасаблення ў Беларусі опера “Страшны двор” (1861–1864) – вяршыня опернага майстэрства Станіслава Манюшкі. Гэты твор непарыўна звязаны з радзімай нашага земляка – Смілавічамі – і ўвасабляе легенды Смілавіцкага замка, які ў дзяцінстве наведваў будучы кампазітар падчас прыездаў да родных. Упершыню на айчыннай опернай сцэне беларусы пабачылі пастаноўку выбітнага твора толькі ў 1952 годзе.
З архіва Вялікага тэатра Беларусі
Пасля прэм’еры крытыкі пісалі: “Опера гучала на беларускай мове, у маляўнічым афармленні, якое ўвасабляла карціну прыроды, сціплую абстаноўку простага сельскага дома і патрыярхальны радавы маёнтак братоў Стэфана і Збігнева. Глядач без намаганняў пазнаваў матывы роднага краю”. Характэрна, што знакаміты маскоўскі музыказнаўца Ігар Бэлза адзначыў майстэрства аўтара дэкарацый – вядомага жывапісца Паўла Масленікава, які ў той час працаваў мастаком-пастаноўшчыкам опернага тэатра.
З архіва Вялікага тэатра Беларусі
Варта адзначыць, што шырокай публіцы каштоўныя афішы і фотаздымкі з пастановак опер Станіслава Манюшкі ўжо былі прадстаўлены падчас выстаўкі да 200-годдзя з дня нараджэння кампазітара, якая была арганізавана ў Вялікім тэатры Беларусі ў маі 2019 года. Зараз алічбаваныя копіі архіўных матэрыялаў стануць яшчэ больш даступнымі для даследчыкаў і ўсіх, хто цікавіцца музычнай культурай Беларусі ХIХ стагоддзя.
Нацыянальная бібліятэка Беларусі выказвае словы падзякі Вялікаму тэатру Беларусі за каштоўныя матэрыялы, якія ўпрыгожаць праект!
Запрашаем праслухаць асобныя аўдыяфрагменты з опер кампазітара “Галька” і “Страшны двор” у выкананні беларускіх музыкантаў на старонцы віртуальнага праекта “Станіслаў Манюшка. Музычны рамантык з Міншчыны” у раздзеле “Музычная спадчына”.
Сачыце за далейшымі навінамі нашага віртуальнага праекта!
Матэрыял пададзены інфармацыйна-аналітычным аддзелам.
